MUZIEK 101: WAT IS EEN KOOR?

De meest succesvolle nummers in pop, rock, R&B, country, hiphop, reggae en talloze andere genres hebben meestal een gemeenschappelijk kenmerk: aanstekelijke, onweerstaanbare muziek die zich vastgrijpt aan het bewustzijn van een luisteraar en niet meer loslaat. Het maakt niet uit of je een liefdesliedje schrijft of een hardrockend volkslied: elk deel van een nummer kan pakkende hooks bevatten, of het nu het intro, couplet, pre-refrein, refrein, bridge of coda is. De meeste songwriters bewaren hun mooiste muzikale frases echter voor een bepaald deel van een nummer: het refrein.

Ga naar sectie

Wat is een koor in muziek?
Wat is het verschil tussen een koor en een refrein?
Hoe wordt een koor gebruikt in liedjes?
Wat gebeurt er in het laatste refrein van een nummer?
Wat zijn de verschillende soorten koren?

Usher leert de kunst van het uitvoeren Usher leert de kunst van het uitvoeren

In zijn allereerste online les leert Usher je zijn persoonlijke technieken om het publiek te boeien in 16 videolessen.

Kom meer te weten

Wat is een koor in muziek?

In muziek is een refrein een herhaald gedeelte dat de primaire muzikale en lyrische motieven van het lied bevat. In gewone songstructuren wordt het meestal minstens twee keer herhaald.

Wat is het verschil tussen een koor en een refrein?

In de muziek is er geen verschil tussen de termen refrein en refrein. Beide verwijzen naar een herhaald gedeelte van een nummer dat typisch de centrale muzikale en lyrische motieven bevat. Als zodanig zullen songwriters en bandregisseurs de termen door elkaar gebruiken, hoewel het woord refrein vaker voorkomt in discussies tussen muzikanten.

Hoe wordt een koor gebruikt in liedjes?

Popsongs en rocknummers bevatten refreinen op verschillende plaatsen in de songstructuur. Hier zijn een paar voorbeelden van waar het refrein in de structuur van een nummer past:

Helemaal aan het begin van het lied. In de AABA-songvorm wordt de A-sectie beschouwd als het refrein, en het is de eerste principemelodie die luisteraars horen. De AABA-vorm met 32 maten was vooral populair in de eerste helft van de twintigste eeuw, toen de meeste popsongs debuteerden als showdeuntjes. Een voorbeeld is I Got Rhythm van George & Ira Gershwin, die debuteerde in de Broadway-show Meidengek en is uitgegroeid tot een van de grote normen van jazzmuziek. (Merk op dat I Got Rhythm oorspronkelijk een nummer van 34 maten was, maar bij jazzuitvoeringen meestal wordt teruggebracht tot 32 maten.)
Na het eerste couplet. Veel nummers gebruiken een ABAB-vorm, waarbij de A-sectie een couplet vertegenwoordigt en de B-sectie het refrein. Denk aan Leonard Cohen's klassieke Hallelujah (beroemd gecoverd door onder meer Jeff Buckley en Rufus Wainwright), die begint met het couplet, Nou, ik hoorde dat er een heilig akkoord was ... dat wordt gevolgd door een refrein. De vorm herhaalt zich lange tijd - Cohen schreef 80 verzen - maar wordt bijna altijd ingekort in uitvoering. Andere voorbeelden zijn Dancing in the Dark van Bruce Springsteen en Alive van Pearl Jam. Het ABAB-formaat is enorm populair in hiphop, waar gerapte verzen plaats maken voor gezongen refreinen, die op hun beurt plaats maken voor het volgende gerapte couplet. In hiphop is de couplet- en refreinmuziek vaak hetzelfde (denk aan California Love van 2Pac of Regulate van Warren G feat. Nate Dogg), maar de verschillen in vocale melodie produceren verschillende secties.
Voor een vers, maar afwisselend heen en weer. Soms keren songwriters de ABAB-vorm om. The Beatles' She Said She Said bevat twee secties die afwisselend heen en weer gaan, maar de eerste van deze secties is duidelijk het refrein. Ook het nummer Dancing Queen van ABBA volgt deze techniek.
Na een voorkoor. Veel songwriters interpoleren een extra sectie, het pre-refrein, tussen het couplet en het refrein. In het Oasis-nummer Don't Look Back in Anger hebben het couplet en het refrein eigenlijk hetzelfde akkoordenschema, zij het met heel verschillende vocale melodieën. Ze worden afgebroken met een pre-refrein - Dus ik begin een revolutie vanuit mijn bed ... - met een andere progressie, die een natuurlijke voortstuwende beweging creëert in het anthemische refrein van So Sally can wait ...
Opgeslagen voor het einde van het nummer. Sommige songwriters bewaren het refrein graag voor het einde van het nummer. Als je een luisteraar bent die al bekend is met het nummer, weet je dat het refrein eraan komt. Het wachten kan ondraaglijk zijn, maar de uitbetaling is prachtig. Paul McCartney is een bekende beoefenaar van deze techniek, zoals blijkt uit het nummer Hey Jude. Journey's vroege hit Lovin' Touchin' Squeezin' is een andere toetssteen.
Door het hele lied heen. Het AAA-songformaat bevat een enkele muzikale sectie die vele malen wordt herhaald. Sommige muziektheoretici noemen deze enkele A-sectie een refrein, en anderen noemen het een couplet. Hoe dan ook, het omvat het hele nummer, zij het met variaties elke keer dat het wordt herhaald. Voorbeelden zijn Bob Dylan's Standing in the Doorway en Joni Mitchell's Coyote.

Usher geeft les in de kunst van het uitvoeren Christina Aguilera geeft les in zang Reba McEntire geeft les in countrymuziek deadmau5 geeft les in elektronische muziekproductie

Wat gebeurt er in het laatste refrein van een nummer?

Het laatste refrein van een nummer heeft de neiging om te verfraaien met eerdere refreinen die eerder in het nummer zijn gehoord. Vaak zal dit laatste refrein de coda van een nummer zijn, dat na een brug verschijnt in een couplet/koor/bridge-formaat.

Deze laatste refreinen hebben vaak meerdere herhalingen, soms met het wegvallen van de instrumentale nummers, wat leidt tot een louterende finale. Op sommige opnames zal een laatste refrein zich herhalen en geleidelijk in stilte verdwijnen, wat het einde van het nummer betekent. Dit was een favoriete techniek van producer Phil Spector, die veel hits maakte met fade-out refreinen, zoals Be My Baby van de Ronettes.

Wat zijn de verschillende soorten koren?

In de podiumkunsten varieert de definitie van koor sterk.

Een koor kan een muzikaal ensemble zijn, zoals een groep zangers. Deze groepen verschijnen in een grote verscheidenheid aan muziekgenres. In religieuze muziek worden al millennia lang koren gespeeld - van het gregoriaans tot de liturgische koralen van Bach tot de twintigste- en eenentwintigste-eeuwse gospelkoren. Sommige popgroepen hebben een koorgedeelte van achtergrondzangers om de primaire zanger te ondersteunen - denk aan de Supremes die Diana Ross ondersteunen of de Vandellas die Martha Reeves ondersteunen. Klassieke muziek is ook gevuld met refreinen, zoals het enorme vocale refrein dat nodig is om de 8e symfonie van Gustav Mahler uit te voeren, bijgenaamd de Symfonie van de Duizend.
In drama en theater verwijst een refrein naar overigens niet nader genoemde personages die in het stuk optreden. Deze groepen mensen spreken soms eenstemmig, of soms zijn hun lijnen onder individuen verdeeld. Dit dateert uit de theaters van het oude Griekenland. In Grieks drama leverden refreinen vaak commentaar op de handeling, waarbij de hoofdpersonages werden gewaarschuwd voor hun potentieel zelfdestructieve gedrag of het perspectief van gewone mensen in de samenleving verschaften.
In muziektheater combineert een refrein de twee bovengenoemde refreinstijlen. In de Broadway-theaters van New York zijn veel shows met vocale ensembles die meezingen in muzikale nummers, maar ook een zekere mate van perspectief en commentaar bieden in de teksten die ze zingen. Op deze manier vertegenwoordigen ze zowel de oude Griekse als de hedendaagse manifestatie van een koor.