Muziek 101: wat is harmonie en hoe wordt het in muziek gebruikt?

Muziek bestaat uit drie hoofdelementen: melodie, ritme en harmonie. Hoewel de eerste twee doorgaans verantwoordelijk zijn voor het gedenkwaardig maken van een muziekstuk - denk aan het openingsmotief van Beethovens Vijfde symfonie of Timbalands synthlick op het Jay-Z-nummer Dirt Off Your Shoulder - is het het derde element, harmonie, dat kan een stuk verheffen van gewoon en voorspelbaar tot uitdagend en verfijnd.

hoe een gat in een spijkerbroek te repareren?

Leer van de besten

Ga naar sectie

• Wat is harmonie?
• Hoe wordt harmonie weergegeven in muziek?
• Hoe wordt harmonie gebruikt in muziek?
• Populair voorbeeld van harmonie in muziek
• Wat is impliciete harmonie?
• 3 verschillende soorten harmonie in muziek

In zijn allereerste online les leert Usher je zijn persoonlijke technieken om het publiek te boeien in 16 videolessen.

Wat is harmonie?

Harmonie is het samengestelde product wanneer individuele muzikale stemmen zich groeperen om een ​​samenhangend geheel te vormen. Denk aan een orkest: de fluitist speelt misschien een noot, de violist speelt een andere noot en de trombonist speelt nog een andere noot. Maar wanneer hun afzonderlijke delen samen worden gehoord, ontstaat er harmonie.

Hoe wordt harmonie weergegeven in muziek?

Harmonie wordt meestal geanalyseerd als een reeks akkoorden. Laten we zeggen dat in dat hypothetische orkest de fluitist een hoge A speelde, de violist een C# boog en de trombonist een F# aanhield. Samen vormen die drie noten een F# mineur drieklank. Daarom speelden ze, hoewel elke instrumentalist maar één enkele noot speelde, samen een F#-mineurakkoord.

• Wanneer alle instrumenten in een ensemble noten spelen die bij hetzelfde akkoord passen, staat dit bekend als a medeklinker akkoord .
• Maar wanneer spelers een melodische lijn gebruiken die niet past bij een vast akkoord (zoals een hoboïst die een Bb speelt terwijl de rest van het orkest de tonen van een D majeur drieklank speelt), staat dit bekend als een dissonant akkoord .
• Dit wil niet zeggen dat sommige harmonieën niet opzettelijk dissonant zijn. Misschien wilde de componist van dat hypothetische stuk een Bb boven een D-akkoord horen (in termen van muziektheorie zou de harmonische functie van de noot de vlakke 6e schaalgraad zijn), hoewel het voor de meeste fans niet de meest aangename combinatie zou zijn van westerse muziek.

Hoe wordt harmonie gebruikt in muziek?

Harmonie kan volledig worden gescript door een componist, of het kan worden geschetst door een componist en volledig worden uitgedrukt door de spelers die de muziek uitvoeren. Het hierboven beschreven orkestrale scenario is een voorbeeld van harmonie die strak is gescript door een componist - hij of zij heeft specifieke noten toegewezen aan veel instrumenten met één noot, en die noten worden gecombineerd om akkoorden te vormen. Dit is gebruikelijk in de Europese traditie van klassieke muziek.

Populair voorbeeld van harmonie in muziek

Een andere veel voorkomende manier voor componisten om harmonie uit te drukken, is door een bepaalde akkoordprogressie aan te geven en spelers vervolgens hun eigen partijen te laten maken die bij die progressie passen.

In het nummer Down on the Corner van Creedence Clearwater Revival:

• Het nummer is geschreven in de toonsoort C majeur.
• Het gebruikt een gemeenschappelijke akkoordenprogressie voor die specifieke sleutel, meestal fluctuerend tussen een C majeur drieklank en een G majeur drieklank, met F majeur drieklanken gegooid op belangrijke punten.
• Als zodanig wordt van instrumentalisten verwacht dat ze de C-majeurtoonladder gebruiken om delen te schrijven die passen bij de akkoordprogressie.

Tijdens het introgedeelte van het nummer legt Stu Cook een baslijn neer die voornamelijk uit losse noten bestaat, ritmegitarist Tom Fogerty slaat akkoorden van 5 en 6 noten en leadgitarist John Fogerty tokkelt een melodie op basis van de C-majeurtoonladder. Ze worden op drums begeleid door Doug Clifford. Iedereen speelt in harmonie en volgt zowel de akkoordprogressie als de algemene toonsoort van C majeur.

Masterclass

Voorgesteld voor jou

Online lessen gegeven door 's werelds grootste geesten. Breid uw kennis uit in deze categorieën.

Leert de kunst van het optreden

Leert zingen

Geeft les in countrymuziek

Geeft les in elektronische muziekproductie

Wat is impliciete harmonie?

Denk als een professional

In zijn allereerste online les leert Usher je zijn persoonlijke technieken om het publiek te boeien in 16 videolessen.

Soms spelen spelers niet alle noten in een akkoord: ze gebruiken impliciete harmonie om het oor van de luisteraar te laten invullen wat er ontbreekt. Dit is een bijzonder populaire techniek in de jazz.

Laten we bijvoorbeeld eens kijken naar het dominante septiemakkoord, een van de bouwstenen van jazzmuziek.

• Dominante akkoorden bestaan ​​uit 4 toonhoogtes: de grondtoon, de grote terts, de 5e en de dominante septiem.
• Om een ​​echt voorbeeld te noemen, een G7-akkoord bestaat uit G (de grondtoon), B (de grote terts), D (de kwint) en F (de dominante septiem).

Stel nu dat een jazzensemble twee saxofoons heeft, die elk maar één noot tegelijk kunnen spelen.

• Het doel is om een ​​G7-akkoord te spelen, maar vanwege instrumentbeperkingen hebben we slechts twee noten die tegelijkertijd kunnen klinken.
• Terwijl een rockspeler de grondtoon en de kwint kan kiezen voor het krachtigste geluid, zullen de jazzspelers vrijwel zeker de terts en de septiem kiezen, omdat dat de noten zijn die het karakter van de dominante septiem bepalen. Dus om een ​​G7-akkoord te impliceren, zouden ze de B en de F spelen.
• Het is vreemd dat geen van deze instrumenten een G zou spelen om een ​​G-akkoord te impliceren, maar zoals de meeste jazzsaxofonisten je zouden vertellen, daar zijn bassisten voor.

Bassisten impliceren inderdaad ook harmonieën omdat ook zij meestal maar één noot tegelijk spelen. Een bassist kan bijvoorbeeld de noot F spelen, die de grondtoon van een akkoord zou moeten zijn. Maar is het een F majeur? F klein? F verminderd? De theorie van tonale harmonie (en het aangeboren begrip ervan) zal helpen vaststellen wat het volledige akkoord zou moeten zijn.

• Als we in de toonsoort D mineur zijn, dan is het vrijwel zeker een F majeur akkoord. F majeur is het bIII akkoord in de toonsoort D mineur en de noten (F-A-C) maken allemaal deel uit van de D mineur toonladder.
• Als we in de toonsoort Eb mineur zijn, dan is het vrijwel zeker een F-verminderd akkoord, omdat F-verminderd geassocieerd is met de Es mineur-toonladder.

3 verschillende soorten harmonie in muziek

Keuze van de redactie

Harmonie kent vele vormen. Hier zijn de drie meest populaire en belangrijke vormen van harmonie.

• Diatonische harmonie. Dit is muziek waarbij de noten en akkoorden allemaal terug te voeren zijn op een hoofdtoonladder. Dus als je in de toonsoort Ab majeur bent, worden alle noten en akkoorden die je speelt getrokken uit de zeven noten waaruit de Ab majeur-schaal bestaat. En als u niet zeker weet in welke toonsoort u zich bevindt, controleert u de toonsoort: de lijst met kruizen en mollen die aan het begin van elk systeem van muzieknotatie verschijnt. Diatonische harmonie is te vinden in alles, van oude Griekse instrumentals tot renaissancekoralen tot hedendaagse pophits.
• Niet-diatonische harmonie. Niet-diatonische harmonie introduceert noten die niet allemaal deel uitmaken van dezelfde hoofdtoonladder. Deze vorm van harmonie is volledig idiomatisch voor jazz, maar komt voor in alle vormen van muziek. Laten we zeggen dat je in de toonsoort Ab majeur bent en een Bb7-akkoord speelt. Dat akkoord bevat de noot D, die zeker niet in de toonladder van Ab staat. Het klinkt een beetje edgy, maar het is ook best memorabel. Somebody to Love van Queen is daar een goed voorbeeld van. Als Freddie Mercury I've just must get out of this gevangeniscel zingt, valt het woord out op een Bb-akkoord in de toonsoort Ab. Maar niet-diatonische harmonie is geen nieuw concept. De preludes en fuga's van Johann Sebastian Bach zijn ongeveer 400 jaar oud, maar ze blijven een meesterlijke tutorial in het samensmelten van niet-diatonische noten met traditionele toonsoorten.
• Atonale harmonie. Deze vorm van harmonie heeft geen tooncentrum: het is niet gebouwd op een toonladder die majeur of mineur is, of die een herkenbare grondtoon heeft. In de klassieke muziek was atonale muziek grotendeels het geesteskind van componist Arnold Schönberg. Schönberg hield persoonlijk niet van de term atonaal en beschreef zijn techniek als twaalftoonsmuziek waarbij alle twaalf toonhoogtes die in westerse muziek worden gebruikt gelijk waren in de harmonische taal. Atonale harmonie werd ook populair in de freejazzbeweging, aangespoord door spelers als Ornette Coleman en Don Cherry.

Alle muziek met toonhoogtes bevat harmonie, of deze nu wordt gemanifesteerd in een enorm orkest of wordt geïmpliceerd door een enkel instrument. Samen met melodie en ritme is harmonie fundamenteel voor de muziek waar mensen al millennia van genieten.